ارور ۵۰۴ Gateway Timeout چیست و چطور آن را رفع کنیم؟

اگر هنگام باز کردن یک وب سایت با پیام خطای ۵۰۴ Gateway Timeout روبرو شدید، احتمال دارد با یک مشکل موقتی در ارتباط بین سرورها مواجه شده باشید. این خطا یکی از خطاهای رایج در دسته ارورهای 5xx است. که به مشکلات سمت سرور اشاره دارد. اما گاهی این خطا می تواند به دلایل دیگری مانند تنظیمات نادرست سایت یا افزونه های سنگین نیز ایجاد شود. در این مقاله کارشناسان الماس هاست به بررسی کامل ارور ۵۰۴، دلایل به وجود آمدن ۵۰۴ Gateway Timeout و روش های مؤثر برای رفع این مشکل از دیدگاه کاربران و مدیران سایت می پردازند.

ارور ۵۰۴ Gateway Timeout چیست؟

این خطا زمانی رخ می دهد که یک سرور نمی تواند در مدت زمان مناسب از سرور دیگر پاسخ دریافت کند. به عبارت ساده تر، یکی از سرورهایی که در فرآیند بارگذاری سایت نقش دارد، منتظر پاسخ از سرور اصلی می ماند ولی پاسخی دریافت نمی کند و در نهایت زمان انتظار به پایان می رسد.

برخی از پیام های رایج این خطا:

• ۵۰۴ Gateway Timeout
• HTTP Error 504
• This page isn’t working – took too long to respond

دلایل بروز ارور ۵۰۴

خطای ۵۰۴ می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ادامه به چند مورد از مهم ترین آنها اشاره می کنیم:

• ۱. پاسخ ندادن سرور: ممکن است سرور میزبان سایت دچار اختلال شده باشد. این اختلال می تواند ناشی از بار زیاد، کاهش منابع یا مشکلات شبکه باشد.
• ۲. افزایش بیش از حد درخواست ها: اگر ترافیک سایت بالا رفته باشد یا حملات مخربی مانند DDoS رخ دهد، سرور ممکن است نتواند تمام درخواست ها را مدیریت کند و در نتیجه خطای ۵۰۴ نمایش داده شود.
• ۳. اختلال در ارتباط بین سرورها: سایت هایی که از API، پروکسی یا CDN مثل Cloudflare استفاده می کنند، ممکن است با خطای ۵۰۴ مواجه شوند اگر ارتباط بین این سرویس ها دچار مشکل شود.
• ۴. مشکل در افزونه یا کدهای سایت: افزونه های سنگین یا ناسازگار در سایت هایی مانند وردپرس می توانند باعث ایجاد تاخیر در پردازش شوند و زمان انتظار سرور را به پایان برسانند.
• ۵. تنظیمات اشتباه در فایروال یا هاست: اگر زمان انتظار در تنظیمات سرور یا فایروال ها خیلی کم باشد، ممکن است درخواست ها به درستی اجرا نشوند و خطای ۵۰۴ ظاهر شود.

راهکارهای رفع ارور ۵۰۴ برای کاربران

اگر به عنوان کاربر سایت با ارور ۵۰۴ مواجه شدید، اولین کاری که پیشنهاد می‌شود انجام دهید، رفرش کردن صفحه است. در بسیاری از موارد این خطا موقتی است و با بارگذاری دوباره صفحه برطرف می‌شود. اگر مشکل ادامه داشت، بهتر است سایت را با مرورگر یا دستگاه دیگری امتحان کنید تا مطمئن شوید مشکل از سیستم یا اینترنت شما نیست.

گاهی هم بهترین کار این است که کمی صبر کنید. ممکن است سرور سایت به دلیل فشار زیاد یا اختلال موقتی، پاسخ‌گو نباشد و پس از چند دقیقه به حالت عادی برگردد. در این فاصله می‌توانید کش مرورگر و کوکی‌ها را پاک کنید، چون داده‌های ذخیره‌شده در مرورگر ممکن است باعث اختلال در بارگذاری سایت شوند.

در نهایت اگر مطمئن نیستید مشکل فقط برای شما اتفاق افتاده یا برای همه کاربران، می‌توانید از ابزارهایی مثل Down for Everyone or Just Me استفاده کنید. این ابزار مشخص می‌کند که سایت مورد نظر به‌طور عمومی در دسترس است یا خیر.

راهکارهای رفع ارور ۵۰۴ Gateway Timeout برای مدیران سایت

اگر شما مدیر یا طراح سایت هستید، مراحل زیر را بررسی کنید:

۱. بررسی منابع سرور: از پنل هاست (مثلاً سی پنل) وضعیت منابع مانند CPU، رم و ورودی ها را بررسی کنید. اگر منابع پر شده باشد، ممکن است نیاز به ارتقای پلن یا بررسی دقیق تر باشد.

۲. بررسی افزونه ها و قالب سایت: در وردپرس وارد بخش افزونه ها شوید و یکی یکی افزونه ها را غیرفعال کرده و تست کنید. قالب سایت را نیز در صورت لزوم تغییر دهید تا مطمئن شوید مشکل از آن نیست.

۳. غیرفعال کردن CDN: اگر از CDN مانند Cloudflare استفاده می کنید، موقتاً آن را غیرفعال کنید تا بررسی کنید مشکل از ارتباط با CDN نیست.

۴. افزایش زمان انتظار سرور: در فایل هایی مانند .htaccess یا php.ini می توانید مدت زمان اجرای اسکریپت ها را افزایش دهید. مثال:

<IfModule mod_php7.c>
php_value max_execution_time 300
</IfModule>

یا در nginx:

proxy_read_timeout 300;

۵. بررسی فایل های لاگ: فایل های لاگ سرور معمولاً اطلاعات دقیقی از خطا ارائه می دهند. این فایل ها را از مسیرهایی مانند /var/log/ یا بخش Errors در سی پنل بررسی کنید.

روش های پیشگیری از ارور ۵۰۴

برای جلوگیری از ارور ۵۰۴، مهم‌ترین قدم انتخاب هاست با منابع کافی و کیفیت مناسب است. وقتی منابع سرور کم باشد یا ترافیک سایت بالا برود، احتمال بروز این خطا بیشتر می‌شود. به همین دلیل، اگر سایت شما رشد کرده، بهتر است هاست مناسب‌تری انتخاب کنید. افزونه‌ها و قالب‌های سایت هم نقش مهمی دارند. استفاده زیاد از افزونه‌های سنگین یا ناسازگار می‌تواند باعث کند شدن سایت شود. بهتر است فقط از افزونه‌های ضروری و بهینه استفاده کنید و موارد اضافی را حذف کنید.

یکی دیگر از روش‌های مؤثر، استفاده از کش و CDN است. با فعال کردن کش، فشار روی سرور کاهش پیدا می‌کند و سایت سریع‌تر بارگذاری می‌شود. همچنین CDN باعث می‌شود درخواست‌های کاربران به نزدیک‌ترین سرور منتقل شوند و از شلوغی سرور اصلی جلوگیری شود. در نهایت، تنظیم زمان اجرای اسکریپت‌ها در سرور اهمیت دارد. اگر زمان اجرا خیلی کوتاه باشد، درخواست‌ها به موقع کامل نمی‌شوند و ارور ۵۰۴ نمایش داده می‌شود. با افزایش این زمان در فایل‌های پیکربندی، می‌توانید از بروز این خطا جلوگیری کنید.

نتیجه گیری

خطای ۵۰۴ معمولاً نشانه وجود تاخیر در پاسخ سرور است. این مشکل می تواند به دلایل متعددی مانند فشار زیاد، تنظیمات نادرست یا اختلال در ارتباط بین سرویس ها باشد. با استفاده از راهکارهای بالا، هم کاربران و هم مدیران سایت می توانند مشکل را شناسایی و رفع کنند. در صورت تکرار این خطا، حتماً از پشتیبانی هاست بخواهید وضعیت سرور را بررسی کرده یا منابع بیشتری در اختیار شما قرار دهند.